Ustalanie celów:
Kluczowym elementem nad którym pracuje psycholog wraz z zawodnikiem jest wyznaczenie celów, które są ambitne i osiągalne. Pisałam o tym szerzej TUTAJ. Sportowiec, który jest motywowany jedynie przez zewnętrzny aspekt wygranej ma większe szansę na utratę motywacji, kiedy przegra zawody. Praca z psychologiem będzie polegała nad wypracowaniem wewnętrznej motywacji, która będzie skuteczniejsza i trwalsza w dalszym osiąganiu sukcesów. Zamiast koncentrować się na wygraniu zawodów będzie ustalał z zawodnikiem czas, który powinien osiągnąć – a to poprowadzi go do zwycięstwa. Psycholog sportu pomaga także ustalić pośrednie cele krótkoterminowe, które będą rozwijały zawodnika, poprawiały jego efekty, a w rezultacie zmierzają do celu głównego.
Wizualizacja:
Technika nazywana wizualizacją jest niezawodna w przygotowaniu do zawodów. Zadaniem sportowca jest wyobrażanie sobie sytuacji konkurencyjnej. Ważne są szczegóły, na których skupi się zawodnik. Ważne jest, aby w skupieniu sportowiec wyobrażał sobie w głowie obrazy, które będą towarzyszyć mu w dniu zawodów. Owe wyobrażenia muszą być konkretne, pozytywne i kontrolowane. Sportowiec powinien wizualizować sobie siebie w sytuacji, gdy idealnie wykonuje wszystkie wyuczone wcześniej ruchy. Wyobrażać sobie swoje uczucia tego dnia, które kontroluje. Zobaczyć dokładnie ludzi i miejsce w którym się znajduje. Przede wszystkim musi zobaczyć siebie jako pewnego siebie sportowca, który idzie po wygraną. Technika ta jest pomocna, bo w dniu zawodów sytuacja nie będzie już tak nowa dla zawodnika, ponieważ wcześniej przepracował ją w głowie.
Tiger Woods przeszedł najśmielsze oczekiwania kiedy w Pro Tour 2008 wygrał turniej wielkoszlemowy, nie spędzając czasu na kursach, a jedynie w ciszy i skupieniu wyobrażając sobie każdy ruch w głowie. Innym znanym przykładem stosowania techniki wizualizacji jest mistrz olimpijski Michael Phelps, który wymienił ją w trzech nawykach, które stosował przed zawodami. Według zaleceń trenera dwa razy dziennie Phelps wyobrażał sobie jak przepływa swoje najlepsze zawody. Każdy szczegół miał znaczenie, każda sekunda była istotna i wiedział co powinien wykonać. Kiedy przed zawodami pływak siedział z ręcznikiem na głowie każdy zastanawiał się gdzie jest… on w tym czasie pokonywał dystans w swoim umyśle.
Codzienna wizualizacja powoduje zmiany w podświadomości, które mają ogromne znaczenie podczas zawodów.
Rozmowa ze sobą i pewność siebie:
Psycholog sportu skupia się także w pracy ze sportowcem nad budowaniem pewności siebie. Tylko zawodnik, który jest pewien swoich możliwości może osiągnąć sukces i wygrać. Często mówi się, że mecz wygrywa się już w szatni. Przekonanie jakie tkwi w głowach zawodników ma ogromne znaczenie. Technika „self-talking” jest bardzo pomocna w budowaniu tej pewności. Zawodnik musi sam sobie powtarzać, że jest najlepszy, że to właśnie on wygra rywalizację. Przykładowo Muhammad Ali stosował takie samoprzekonywanie, aby stać się mistrzem. Mówił sobie ‘I’m the greatest” tyle razy, aż uwierzył w to, jego przeciwnicy również. Dawało mu to przewagę nad konkurencją.
Relaksacja i koncentracja:
Nauczenie się technik relaksacyjnych oraz koncentracji uwagi wymaga wielu treningów, które sportowiec powinien wytrenować z psychologiem sportu. Praca nad tym, aby w każdych warunkach sportowiec był w stanie „wyłączyć się” i skoncentrować na zadaniu wymaga od niego dużo pracy. Musi wytrenować to podobnie jak technikę sportową. Kiedy nauczy się to kontrolować będzie w stanie zastosować to w każdych warunkach i w każdej pozycji. Techniki relaksacji i skupienia uwagi pomagają zawodnikowi np. w odcięciu się od hałasów fanów, innych nieprzyjemnych dźwięków i skupieniu wyłącznie na zadaniu, które ma do wykonania. Uczucie kiedy sportowiec działa bez zastanowienia niektórzy nazywają „flow” lub „the zone”. Wielu sportowców, kiedy osiągnęli przełomowe sukcesy mówili, że „zrobili to bez wysiłku” albo jakby „wszystko inne zniknęło”.
Radzenie sobie z kontuzją:
Kiedy sportowiec ulegnie kontuzji musi zrobić sobie przerwę w treningach. Wielu sportowców nie może sobie z tym poradzić. Nie wiedzą co ze sobą zrobić, nagle tracą sens życia i motywację do tego, że kiedykolwiek wrócą do formy. Sportowcy swoją tożsamość i samoocenę budują poprzez swoje osiągnięcia w sporcie. Kiedy muszą zrezygnować z treningów wszystko traci sens. Jest dodatkowo przybity, że inni zawodnicy stają się lepsi, a on musi zaprzestać trenować. Zadaniem psychologa sportu jest pomoc sportowcom przejść ten trudny okres w ich życiu. Wskazać na pozytywne aspekty kontuzji. Może jest to dobry czas, aby skupić się na aspektach na które do tej pory nie miał czasu. Ten czas może poświęcić na trening mentalny, który pomoże mu w powrocie do formy po kontuzji.