Gdyby rola psychologa w sporcie faktycznie była zbędna to największe światowe kluby piłkarskie nie wydawałyby pieniędzy na współpracę z psychologami. Mentalna strona treningu sportowego stanowi względnie nowy, ekscytujący obszar zainteresowania naukowców, który wciąż się prężnie rozwija. „W Stanach Zjednoczonych – trening psychologiczny został wpisany na czołową pozycję działalności Komitetu Olimpijskiego USA. Od lat funkcjonuje przy USOC zespół psychologów sportu (Sport Psychology Registry), który przygotowuje amerykańskie reprezentacje do wielkich imprez. Olimpijskie Centra Szkoleniowe w Colorado Springs i w San Diego zatrudniają aktualnie czterech pełnoetatowych psychologów sportu” jak czytamy za psychologia.net. Na szczęście w Polsce także doceniono rolę psychologa w pracy z zawodnikami i nie kojarzy się on już tylko z pracą z zaburzeniami, a twierdzeń w stylu „że nie mamy wariatów w drużynie” jest coraz mniej. Coraz więcej trenerów przekonuje się, że współpraca z psychologiem sportu jest korzystna dla wszystkich, zarówno zawodników jak i trenerów. Początkowe sceptyczne podejście się zmienia, trenerzy przyglądają się pracy psychologów, a zaufanie to pogłębia się w trakcie trwania współpracy.
Mental na boisku
No dobra, ale co ten psycholog właściwie robi na boisku? Nie tyle na boisku, co jeszcze w szatni. Współpraca z psychologiem to długotrwały proces, który wymaga czasu, zaangażowania obu stron i równie ciężkiej pracy co trening fizyczny. Błędem jest wzywanie psychologa na dwa tygodnie przed wielkim meczem, bo faktycznie tak krótki czas nie wystarczy na wprowadzenie zmian. Muszę cię tu też niestety rozczarować, ponieważ oglądanie filmów motywacyjnych i powtarzanie sobie „Jestem zwycięzcą!” niewiele pomoże. Na czym więc polega praca psychologa z zawodnikiem? Ludzki mózg ma olbrzymie możliwości. Potraktuj go jednak jak mięsień, który trzeba trenować. Część z zawodników ma wrodzone predyspozycje, które ułatwiają mu karierę sportową. Na szczęście takie cechy jak koncentracja, wytrzymałość psychiczna, sposoby radzenia sobie ze stresem, techniki relaksacyjne czy sztuka wizualizacji mogą być rozwijane i tylko od ciebie zależy ile wysiłku w to włożysz.
Często spotykam się z wątpliwościami typu, jak psycholog może być skuteczny w pracy z zawodnikiem jeżeli on sam nie uprawiał nigdy danej dziedziny sportu. Pamiętaj jednak, że nie trzeba być uzależnionym, aby pomóc wyjść z uzależnienia, psycholog nie musi cierpieć na depresję, aby skutecznie ją leczyć, a lekarz nie musi chorować na daną chorobę by wiedzieć jak skutecznie ją zwalczyć. O ile praca psychologa w różnych dziedzinach sportu opiera się na tych samych mechanizmach i podobnych technikach, tak dzisiaj chciałam podzielić się z tobą kilkoma radami, które będą przydatne dla piłkarzy. W Europie środkowej sezon piłkarski powoli dobiega końca. Jesteśmy świeżo po finale Ligii Mistrzów, której przebieg dla wielu był zaskoczeniem, więc pomyślałam, że temat ten może cię zainteresować. Teraz sportowcy będą mieli więcej czasu na przemyślenia, wyciągnięcie wniosków z porażek oraz skupienie się na mentalnej stronie treningu.
- Błędy nie zawsze są złe
Każdy ma prawo do popełniana błędów i czasami są one nie do uniknięcia. Poprzez pomyłki możesz się wiele nauczyć i wyciągnąć z nich wnioski na przyszłość np. czego robić nie należy. Stajesz się przy tym bardziej świadomym zawodnikiem. O ile podczas treningów takie błędy możesz potraktować jako lekcje, tak podczas meczu nie są one już tak pożądane. Jednak co robić gdy pojawią się w sytuacji ważnego występu sportowego? Przede wszystkim powinieneś wziąć głęboki oddech i jak najszybciej o nich zapomnieć. Możesz wtedy zauważyć wzrost poziomu agresji, frustracji czy wystąpienie negatywnego dialogu wewnętrznego, który tylko pogorszy twoją skuteczność. Zauważ to i jak najszybciej zamień negatywny dialog wewnętrzny na pozytywny. Możesz też przypomnieć sobie jedną z pozytywnych formuł wypracowanych podczas treningów. Boisko to nie miejsce na rozmyślanie o tym co zrobiło się źle, będzie na to czas po meczu. W momencie rozgrywki najważniejsze jest, abyś był zawodniku w pełni skoncentrowany i dawał z siebie 100%.
2. Brak pewności siebie
Zawodniku! Nie przez przypadek znalazłeś się na boisku! Zapracowałeś sobie na to poprzez godziny ciężkich treningów. Trener w ciebie uwierzył, więc ty też musisz w siebie wierzyć. Pewność siebie w sporcie jest jednym z najistotniejszych elementów. Nie możesz się zawahać ani na chwilę. To jest ten moment, aby głośno powiedzieć do siebie „Mogę to zrobić!” i zawalczyć o zwycięstwo. To że jesteś w miejscu w którym jesteś już jest wielkim wyróżnieniem, a teraz możesz tylko zyskać. Niskie poczucie własnej wartości pociąga za sobą negatywny dialog wewnętrzny, a przy tym spadek koncentracji na zadaniu. To jak efekt domino, który możesz zatrzymać jeśli tylko popracujesz nad swoją pewnością siebie.
Pewność siebie jest cechą psychiczną, ale jest czynnikiem nad którym możesz pracować, wzmacniać go i rozwijać. Nie zostawiaj tego na ostatnią chwilę i wprowadź trening mentalny jak najszybciej, bo jest on tak samo ważny jak przygotowanie fizyczne.
3. Nie celuj nisko
Zawsze sięgaj po najwyższe! Stawiaj sobie ambitne cele! Temat stawiania sobie celów przeplatał się już kilka razy, ponieważ jest on istotny w życiu każdego człowieka, nie tylko sportowca. Poprzez stawianie sobie celów, zawieszanie poprzeczek coraz wyżej i kreowanie marzeń rozwijamy się. Być może pamiętasz, że jedną z zasad SMART było stwierdzenie, że cel powinien być realny do osiągnięcia. Uważam, że nie będzie to niepoprawne jeżeli pozwolimy nieco popłynąć naszej fantazji i nie będziemy się ograniczać co do ilości strzelonych podczas meczu golów. Takie podejście może nas tylko rozwinąć, a świadomy siebie zawodnik nie ulegnie frustracji jeżeli nie osiągnie danego celu, a potraktuje to jako wyzwanie.
Jeżeli zainteresował cię ten wpis i uważasz, że przytoczone rady są dla ciebie przydatne to zostaw ‚like’ lub podziel się swoimi przemyśleniami w komentarzu. Jeżeli natomiast jesteś zainteresowany współpracą zapraszam do skontaktowania się ze mną TUTAJ.