Czy wiesz, czego naprawdę potrzebuje Twój pies, aby czuć się bezpiecznie? Każdy pies ma swoje potrzeby – tak samo ważne jak potrzeby człowieka. Często jako opiekunowie skupiamy się wyłącznie na karmieniu, spacerach czy zabawie – zapominając o tym, że kryje się w tym coś znacznie więcej. Psy, podobnie jak ludzie, potrzebują bezpieczeństwa, stabilizacji i relacji, które dadzą im poczucie zaufania i spokojne życie przy człowieku. Zrozumienie psich potrzeb to klucz do zbudowania trwałej i stabilnej więzi, która opiera się nie tylko na wspólnym życiu pod jednym dachem, ale przede wszystkim na prawdziwym partnerstwie. W tym wpisie zaprezentuję Ci piramidę psich potrzeb i pokażę jak możesz wykorzystać tę wiedzę, aby Twoja relacja z psem była pełna harmonii i wzajemnego zaufania.
Pies to nie tylko “zwierzę domowe”
Tysiące lat temu człowiek udomowił psa, zapraszając go do swojego świata. Pies początkowo towarzyszył w polowaniach i chronił ludzi oraz ich domostwa przed zagrożeniami. Z czasem stał się nie tylko pomocnikiem, ale bliskim towarzyszem życia. Jednak udomowienie psa niesie ze sobą ogromną odpowiedzialność – skoro wprowadziliśmy go do naszego świata to naszym zadaniem jest o niego zadbać. Psy to nie tylko zwierzęta, które mają być posłuszne i grzeczne. To istoty czujące, posiadające emocje, potrzeby i indywidualne cechy charakteru. Podobnie jak ludzie nie funkcjonują tylko dzięki jedzeniu i spaniu, tak samo psy potrzebują więcej niż tylko pełnej miski. Potrzebują bezpieczeństwa, stabilizacji, eksploracji i socjalizacji. Tak jak potrzeby ludzkie, na wzór Piramidy Potrzeb Maslova, są dzielone na potrzeby pierwszego rzędu – niezbędne do życia i potrzeby wyższego rzędu. Pododnie potrzeby psa możemy podzielić na nieelastyczne (potrzeby fizjologiczne, potrzeba bezpieczeństwa) i elastyczne (potrzeby socjalne, potrzeby rasy, potrzeba zabawy i eksploracji). Stworzona przeze mnie grafika przedstawia piramidę psich potrzeb, które następnie po kolei omówię.
Potrzeby fizjologiczne
U podstaw piramidy psich potrzeb znajdują się potrzeby najbardziej oczywiste takie jak: picie, jedzenie, sen i zdrowie. Jest to fundament bez którego pies nie będzie w stanie funkcjonować. Brak odpowiedniego jedzenia czy snu może wpływać nie tylko na zdrowie fizyczne psa, ale także na jego stan emocjonalny. Zatem zapewnienie psu stałego dostępu do wody, zadbanie o zdrową, zbilansowaną oraz odpowiednio dobraną dietę to pierwszy krok w stronę szczęścia. Niemniej ważne są zdrowy sen i bezpieczne miejsce do odpoczynku. Nie ma znaczenia czy jest to legowisko, klatka kenelowa, łóżko czy inny kąt, który pies sobie wybierze – najważniejsze jest to żeby pies lubił to miejsce, czuł się tam bezpiecznie, mógł się swobodnie wyciągnąć i nikt nie będzie mu zakłócał tam snu. Temat ten można by jeszcze szeroko rozwinąć, aby doprecyzować kwestię bezpiecznego azylu dla psa w domu oraz tego jak zadbać o zdrową dietę psa. Na to przyjdzie czas w kolejnych artykułach. Dzisiaj chcę się skupić na istocie psich potrzeb i na tym jak zadbanie o nie może pozytywnie wpłynąć na naszą relację z psem.
Potrzeba bezpieczeństwa
Kolejnym filarem psich potrzeb jest potrzeba bezpieczeństwa. Psy potrzebują stabilizacji i przewidywalności. Pies powinien wiedzieć, że ich opiekun wróci do domu, że rutyna dnia jest względnie stała, a środowisko w którym żyje przyjazne i spokojne. Chaos I krzyk wzbudzą w psie stres i niepokój, sprawią że może się bać opiekuna oraz go unikać. Dla psa bezpieczeństwo oznacza zaufanie do człowieka i pewność, że jego świat nie jest zagrożeniem, lecz miejscem, w którym może swobodnie i bez lęku żyć.
Potrzeby socjalne
Kiedy zaspokoimy potrzeby nieelastyczne to możemy skupić się na potrzebach elastycznych naszego pupila. Pies to zwierzę stadne – bliskość i więzi społeczne są mu tak samo potrzebne jak człowiekowi potrzeby kontaktów z rodziną czy przyjaciółmi. Wspólne spędzanie czasu, zabawa, wspólne treningi, uprawianie aktywności fizycznej z psem, pieszczoty czy nawet obecność opiekuna przy psie dadzą mu poczucie przynależności i akceptacji. Brak uwagi ze strony człowieka, pozostawianie psa samego na dłuższy czas, ignorowanie go może doprowadzić do poczucia osamotnienia, objawów psiej depresji lub problemów behawioralnych. Zaspokojenie potrzeb socjalnych to budowanie relacji emocjonalnego człowiek – pies, ale także zapewnienie mu kontaktów z przedstawicielami tego samego gatunku. Należy jednak zwrócić uwagę na to, by były to kontakty, które sprawiają, że psy czują się lepiej, a nie budzą jeszcze więcej lęków i negatywnych emocji. Opiekunowie często popełniają ten błąd kiedy “wrzucają” psa na tzw. “psie wybiegi” i psy bez kontroli ze strony opiekunów robią co chcą. Często takie niekontrolowane kontakty kończą się negatywnie dla naszego psa.
Potrzeby rasy
Przedstawiona przeze mnie Piramida Psich Potrzeb dotyczy wszystkich psów, warto jednak zwrócić uwagę na to, że każda rasa, a nawet indywidualny pies, może mieć nieco inne wymagania. Jeśli zdecydujemy się na psa danej rasy to zapoznajmy się też z jego specyfiką. Psy myśliwskie różnią się od psów pasterskich, a buldog francuski ma zupełnie inne potrzeby niż przedstawiciel rasy husky. Nawet w przypadku psów tzw. “wielorasowych” możemy określić jego specyficzne potrzeby, kiedy się bliżej mu przyjrzymy i zaobserwujemy jego charakterystyczny sposób bycia. Znajomość cech rasy i dopasowanie codzienności do naturalnych predyspozycji psa pozwala zaspokoić jego potrzeby w sposób bardziej świadomy, a tym samym budować szczęśliwsze i spokojniejsze życie razem.
Zabawa i eksploracja
Na szczycie piramidy znajdziemy takie potrzeby psa jak zabawa i eksploracja. Pies zarówno mały jak i duży ma ogromną potrzebę eksploracji. Dlatego spacery tylko wokół bloku lub zawsze na smyczy nie wystarczą. Spacer na smyczy to nie to samo co spacer bez smyczy kiedy pies może sam dostosować tempo i kierunek. Obecnie jest wiele miejsc, w których możemy swobodnie spuścić psa. Jeśli jednak nie mamy takiej możliwości lub boimy się, że coś może się stać naszemu psu to możemy zastosować długie, kilkunastometrowe linki, które dadzą psu więcej swobody. Będzie mógł on wtedy spokojnie zbierać zapachy i eksplorować otoczenie. Zabawa i możliwość eksploracji to dla psa nie tylko forma rozrywki, ale także ważny element rozwoju emocjonalnego i umysłowego. Węszenie, poznawanie nowych miejsc i otoczenia pozwolą psu rozładować napięcie i zaspokoić naturalną ciekawość świata. Wspólna zabawa, aportowanie, ćwiczenia węchowe dodatkowo wzmocnią więź z opiekunem i dadzą psu więcej radości z bycia razem. Jako psycholog sportu mogę w tym miejscu polecić zaangażowanie się z psem w psie sporty takie jak: agility, flyball, dog frisbee, nosework, obedience (rally-O), canicross, bikejoring, psie zaprzęgi czy próby pracy użytkowej. Oprócz aktywności fizycznej dostarczą one psu wyzwań umysłowych, poprawią zdolność koncentracji i samokontroli, a jednocześnie zbudują partnerską relację z człowiekiem.
Widzimy zatem, że piramida psich potrzeb pokazuje, że szczęście psa zaczyna sie od podstaw: jedzenie, sen i bezpieczeństwo, a rozwija się poprzez eksplorację, aktywność i zabawę.Gdy naprawde zrozumiemy i zaczniemy zaspokajać te potrzeby to nasza relacja z psem stanie się bezpieczna i pełna zaufania.
Jeśli czujesz, że trudno Ci zrozumieć potrzeby swojego psa, masz kłopot z budowaniem bezpiecznej relacji albo przeciwnie – chcesz ją wzmocnić i sprawić, by była jeszcze głębsza – warto poszukać wsparcia. Jako psycholog pracuję z opiekunami i ich psami, pomagając lepiej się porozumieć i tworzyć więzi oparte na zaufaniu. Jeśli trenujesz z psem sportowo i chcesz nie tylko poprawić wyniki, ale też czerpać więcej radości ze wspólnej aktywności, zapraszam do kontaktu. Razem możemy sprawić, że Twoja relacja z psem stanie się jeszcze pełniejsza i bardziej satysfakcjonująca dla obu stron.